Nitkowanie zębów – jak sprawić, aby stało się rutyną?

Dlaczego trzeba nitkować zęby?

Dobra higiena jamy ustnej jest ważną częścią Twojego zdrowia ogólnego, a także może pomóc w witaniu świata z szerokim, zdrowym uśmiechem. Dzięki regularnemu szczotkowaniu i nitkowaniu zębów zmniejszysz ryzyko wystąpienia próchnicy i problemów z dziąsłami. Nitkowanie jest ważne, gdyż wykonywane we właściwy sposób pomaga w usunięciu płytki nazębnej i resztek jedzenia z przestrzeni między zębowych, gdzie szczoteczka nie może dosięgnąć.Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne (ADA) zaleca szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, oraz ich codzienne nitkowanie w celu zachowania zdrowej jamy ustnej. Należy pamiętać, że samo szczotkowanie zębów nie wystarczy. Zarówno szczotkowanie, jak i nitkowanie są ważne, gdyż pomagają w zachowaniu zdrowej jamy ustnej na różne sposoby. Dotyczy to zarówno zdrowych zębów, ale również zdrowych dziąseł.

Czym kierować się przy wyborze nitki dentystycznej?

Decyzję o wyborze konkretnej nici podejmujemy w oparciu o:

• Przeznaczenie produktu – kryterium może być wiek (nitka dla dzieci lub uniwersalnego zastosowania) czy też konkretny problem, z którym musimy się zmierzyć (oczyszczanie szerokich bądź wąskich przestrzeni międzyzębowych).
• Sprawność manualną użytkownika i jego doświadczenie w nitkowaniu.
• Właściwości nitki – te zależą od jej rodzaju.

Rodzaje nici dentystycznych

Zwykłe lub woskowane

Przy czym pokrycie woskiem może być lekkie (Curaprox DF 834 Dental Floss, nić lekko woskowana o smaku mięty) albo mocniejsze (Active, miętowa nić woskowana). W niciach niewoskowanych dobry poślizg zapewniają odpowiednio skręcone włókna polimeru (Oral-B Pro-Expert Professional Floss – bardzo delikatna taśma czyszcząca).

Pęczniejące

Pokrywane składnikami, które pod wpływem wilgoci w jamie ustnej zwiększają swoją objętość, poprawiając tym samym właściwości czyszczące nitki (Elgydium Clinic Floss Expanding złożona z 276 splecionych włókien).

Smakowe

dostępne w Polsce nici mają smak miętowy, ale na świecie istnieją już produkty do nitkowania o smaku boczku (dla amatorów mięsnych aromatów) lub owocowym (dla dzieci).

Płaskie

Wellsamed Tape – stomatologiczna taśma do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych lub o kolistym przekroju (Elmex nić woskowana).

Z dodatkami

Fluorem (Colgate Gum Heatlhy), substancjami antyseptycznymi (Elgydium Clinic nić woskowana z chlorheksydyną, niestrzępiąca się, bez mięty), ksylitolem (BEYOND Xspand Floss), składnikami mineralnymi wzmacniającymi szkliwo (Biorepair Expand Floss), aloesem (Aloe Dent nić z woskiem pszczelim i miętą pieprzową), monokryształkami polerującymi (R.O.C.S. miętowa woskowana), a nawet pastą do zębów (Jordan Easy Slide Fresh z fluorem).

W całości lub w kawałkach

Dla początkujących użytkowników lepsze jest pierwsze rozwiązanie, ponieważ można odciąć dowolnej długości fragment. Najczęściej na rolkę nawiniętych jest kilkadziesiąt metrów nitki (40-50), ale istnieją też nitki megadługie, np. Oral-B Pro-Expert Proffessional, czyli niekończące się opakowanie nici o dł. aż 200 m. Nici w kawałkach to idealne rozwiązanie w podróży, kiedy nie ma się pod ręką nożyczek do odcięcia fragmentu o pożądanej długości (GUM Butler Access Floss ze sztywnymi końcówkami). Nici w jednym kawałku przeznaczone dla podróżujących są zazwyczaj krótsze niż tradycyjne nici z rolki (GUM ButlerWeave o dł. 10,9 m).

Specjalnego przeznaczenia

Do oczyszczania zębów z aparatami ortodontycznymi, implantami, mostami dentystycznymi lub do szerokich przestrzeni międzyzębowych. Przykładem jest seria nici Curaprox DF z gąbką czyszczącą cienką (841 3in1 Floss) lub z gąbką grubą (843 Perifloss – trzyczęściowa, oraz 844 Bridge&Implant – z dwoma sztywnymi końcówkami).

Wybielające

Mogą zawierać także dodatki chroniące przed próchnicą, np. fluor (Jordan Whitening – nić z niestrzępiącego się monowłókna).

Czy nici z fluorem można używać kilka razy w ciągu doby?

Tak, każdej nici można używać tak często, jak to potrzebne. Ryzyko przedawkowania fluoru w tym przypadku nie istnieje.

Czy istnieją nici dla początkujących użytkowników?

Tak, to przede wszystkim produkty o specjalnej budowie, czasem pęczniejące, dzięki czemu zwiększa się efektywność czyszczenia (np.Active Innovate Expanding Floss – nić pęczniejąca z miętą i fluorem).

Jak prawidłowo wykonać nitkowanie zębów?

Jest to proces kilkuetapowy:

• Dokładnie umyj ręce.
• Z nici na rolce odetnij kawałek o długości ok. 45-60 cm lub wyjmij z pudełka jedną nić gotową. Im mniej masz wprawy w nitkowaniu, tym odcinaj dłuższy fragment.
• Owiń nitkę wokół palców środkowych obu dłoni i napnij ją, pomagając sobie palcami wskazującymi oraz kciukami. Pomiędzy palcami powinno zostać nie więcej niż kilka cm nienawiniętej nici.
• Ostrożnie wprowadź nitkę między powierzchnie styczne zębów i z wyczuciem prowadź ją lekko zygzakowatym ruchem w górę i w dół na każdej powierzchni zęba oraz poniżej linii dziąseł, pamiętając, aby za każdym razem używać świeżego fragmentu nici nawiniętej na palce.

Nitkować możesz przed szczotkowaniem lub po nim. Ważne, aby robić to systematycznie – każdego dnia.

Czy można wykorzystać powtórnie fragment nici, który był już użyty?

Nie, ponieważ na użytym fragmencie znajdują się resztki jedzenia oraz bakterie.

Czy dzieci mogą nitkować zęby?

Tak, ale samodzielne nitkowanie powinno się wprowadzić dopiero w okolicach 10-go roku życia. Wtedy dziecko ma odpowiednią sprawność manualną, aby nauczyć się bezpiecznego dla dziąseł używania nici. Na początku przygody z nitkowaniem rodzic lub opiekun powinien dozorować malca przy tej czynności. Warto dziecko uczyć nitkowania, ponieważ umiejętność ta przyda się, kiedy nadejdzie czas na leczenie ortodontyczne i wymuszoną noszeniem aparatu konieczność szczególnie pieczołowitego zachowania czystości w jamie ustnej. Dziecko może doczyszczać zęby nitką przeznaczoną specjalnie dla najmłodszych użytkowników (Tandex – lekko woskowana nitka, zamykana w wygodnym plastikowym pudełku), lub też korzystać z nici o uniwersalnym przeznaczeniu. Dla ułatwienia nauki warto podsuwać nitki przeznaczone dla początkujących użytkowników, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko uszkodzenia dziąseł podczas niewprawnego stosowania (Oral-B Ultra Floss o miękkiej, puszystej strukturze).

Co robić, jeśli nitka się zerwie i utknie między zębami?

Taką nitkę można spróbować usunąć na kilka sposobów:

• łapiąc jej wystający spomiędzy zębów fragment pęsetą i pociągając;
• wsuwając do szczeliny powyżej zerwanego fragmentu nowy odcinek mocnej nici dentystycznej (ewentualnie fragment cienkiej, oczyszczonej żyłki polimerowej) i przesuwając w dół, wypchać w ten sposób zalegający kawałek;
• wyszczotkować zęby szczoteczką o twardym włosiu albo użyć małego wyciorka, wykałaczki dentystycznej lub irygatora nastawionego na największą moc przepłukiwania.

Czy można nitkować zęby, nosząc aparat ortodontyczny, lub używając protez stomatologicznych?

Nie tylko można, ale trzeba. Konieczność nitkowania wynika z faktu, że zarówno zamki aparatu jak i elementy mostu utrudniają lub uniemożliwiają dokładne oczyszczenie wszystkich przestrzeni i zakamarków na zębach. Aby manewrowanie nitką przy zamkach i mocowaniach mostu było łatwiejsze, warto używać nici specjalnej. Ma ona sztywne końcówki, które ułatwiają wsuwanie nitki w szczeliny, a część środkowa podzielona jest na puszystą (do czyszczenia zamków i metalowych elementów mocowań protezy) oraz standardową (do czyszczenia przestrzeni międzyzębnej). Przykładem takiej nici jest Oral-B SuperFloss. Jeśli chcemy używać zwykłej nitki, a jej wprowadzanie w szczeliny sprawia trudność, warto użyć pętelki do nawlekania.

Jak nitkować zęby z aparatem ortodontycznym?

Utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej w trakcie leczenia ortodontycznego to bardzo ważna i niezbędna czynność dla uniknięcia próchnicy i chorób przyzębia. Oprócz szczotkowania zębów, należy również używać nici dentystycznej do oczyszczania powierzchni stycznych zębów. Oczywiście zamki przyklejone do zębów i łuki w nich umocowane utrudniają nitkowanie, ale nie znaczy to, że czynią tą czynność niemożliwą do wykonania. Gdy nauczymy się nitkowania zębów z zamkami ortodontycznymi, to po pewnym czasie czynność ta przestanie być trudna i długotrwała.

Jak wykonać nitkowanie?

Po pierwsze należy zaopatrzyć się w specjalną nitkę do czyszczenia zębów z zamkami ortodontycznymi. Różni się ona od standardowych nitek tym, że jeden koniec ma sztywny—utwardzony (tzw. Oral-B SuperFloss).

Ułatwia on przeplatanie nici pomiędzy elementami aparatu ortodontycznego. Przeplatając nitkę pomiędzy elementami aparatu ortodontycznego, wsuwamy ją w przestrzenie między zębowe i delikatnymi ruchami do góry i do dołu, w przód i w tył oczyszczamy powierzchnię styczną zębów. Ostrożnie wsuwamy ją także pod dziąsło oczyszczając kieszonki dziąsłowe.

Dokładny instruktaż jak należy wykonać nitkowanie zębów z aparatami ortodontycznymi zostanie Państwu udzielony również w trakcie wizyty u lekarza ortodonty lub higienistki stomatologicznej.